DİN ve DEVLET İLİŞKİLERİ-TEOKRASİ ve LAİKLİK

DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ

1- DEVLETİN DİNİ

2- LAİKLİK

3- KUR’AN’A UYGUN MÜSLÜMANLIK

4- TARİKATLAR

5- DİN EĞİTİMİ

6- SİYASİ PARTİLER

7- ORDU-MİLLET KAYNAŞMASI

KİTAB-I MUKADDES’E VE KUR’AN’A GÖRE TEOKRASİ VE LAİKLİK

1- KİTAB-I MUKADDES VE TEOKRASİ

B- Teokrasi İle İlgili Yorumlar

C- Kilise Ve Teokrasi

2- KUR’AN VE TEOKRASI

3- LAİKLİK

4- DEĞERLENDİRME

 

 

 

 

DİN ve DEVLET İLİŞKİLERİ-TEOKRASİ ve LAİKLİK

Her şeyimizi Allah’a borçluyuz, kimse onun verdiğinden fazlasına sahip olamaz. “Göklerde ne var, yerde ne varsa hepsi Allah’ındır.” (Bakara 2/255) Buna her insan inanır ve inancını bir şekilde ifade eder.

Putlara tapanlar da buna inanır. Bunlar putları, Allah’a yakın saydıkları bir kısım ruhanilerin simgesi olarak görür ve onlara, kendilerini Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye taparlar. Ama bu inanç akla aykırıdır. Hayallere ve efsa­nelere dayanır. Doğruluğunu kanıtlayacak bir tek bilgi ve belge yoktur. Bu şirktir.

Günümüzde tanrıtanımaz diye adlandırılan ateistler de aslında Allah’a inanır­lar. Adına ister Doğa, ister Gök Tanrı isterse ne denirse densin, bütün varlıkları yaratan ve ev­renin tek hakimi olan Allah’ı inkar mümkün olmadığından tanrıta­nımaz, baba­sını tanımazlık eden kişiye benzer. O, sıkışık zamanında nasıl ba­basını ararsa bu da dara düşünce Allah’a sığınır. Aslında bunlar, Allah’ın kendi­lerine her şey vermesini ama emir vermemesini isterler.

Bazı kimseler de Allah’ın emir vermesini kabul ederler. Ama onları sınıflara ayı­rır, kimini uygun bulur, kimini de uygun görmezler. Bunların durumu, Kur’anda yer alan şekliyle, Şeytan’ın durumuna benzer. Şeytan’ın o hale gelmesi, Allah’ın bir tek emrini uygun görmemesi ile başlamıştır. Yoksa o Allah’a, ahiret gününe ve inanılması gereken bir çok şeye inanır.

İnanç, insanın bütün ilişkilerini etkiler. İster özel alanda olsun, ister kamu alanında olsun, her yerde etkisini gösterir. Fakat insan bir inançta kalmayabilir. Ama inancı değişti diye yaşadığı bir toplumdan çıkıp bir başka topluma geçe­mez. Bu sebeple her toplum, değişik inanç sahiplerine katlanmaya hazır olma­lıdır. Ulaşım ve haberleşmenin geliştiği, bir çok kimsenin doğup büyüdüğü top­lumu terkedip başka yerlere göç ettiği çağımızda, kendimiz gibi inanmayanlara katlanmak, kaçınılmaz bir zorunluluk halini almıştır. Çünkü köyünden kentinden ayrılıp başka yerlere gidenler inançlarıyla birlikte gitmektedirler.

Mantıklı düşünen her insan, hiç kimseyi kendi gibi inanmaya zorlayamaya­cağını anlar ama insanların çoğu mantıklı hareket etmezler. Bu sebeple de inanç farklılıkları, düzinelerce probleme yol açar.

Toplumlara doğru görüşlerin egemen olması gerekir. Bu konuda doğru gö­rüş, insanların inandıkları gibi yaşamalarına imkan vermektir. Ne yazık ki, etkili ve yetkili mevkide olanlar, doğruların değil, gücün egemen olmasına daha çok önem verirler. Bu da zulümlere ve haksızlıklara yol açar.

Doğruların yerine gücün egemen olmasını isteyenler, aslında insanların kendilerine köle olmasını istemiş olurlar. Onlardan kimi bu konuda maddi gü­cünü, kimi devlet gücünü, kimi de dini kullanır. Bu sebeple hürriyetler konusu, ta­rih boyunca insanlığın en önemli konu­su olmuştur. Hürriyet mücadelesine soyu­nan nicelerinin, etkili ve yetkili bir konuma gelince kendinden başkasına hürriyet tanımadığı çokca görülen bir gerçektir.

İlahi dinler, inançlara baskı yapmayı kesinlikle reddederler. Pey­gamberler hep bunun mücadelesini vermişlerdir. Onlar insanı, insana köle ol­maktan kurtar­maya ve Allah’tan başkasına köle olmamalarını sağlamaya çalış­mışlardır. Bütün pey­gamberlerin ortak isteği, insanların Allah’tan başkasına iba­det etmemesidir. “İbadet” sözlükte kulluk ve kölelik, yani kayıtsız şartsız boyun eğme anlamına ge­lir. Allah’tan başkasına ibadet etmemek, ondan başka kim­seye kayıtsız şartsız boyun eğmemek demektir. Ama dini, bir baskı aracı olarak kullanmak isteyenler, öncelikle onu, peygamberlerin gösterdiği çizgiden saptırıp tanınmaz hale getir­mek zorunda kalmışlardır.

Bunlar dini, kişisel olmaktan çıkarıp kurumsal hale getirmişler, insanları dine kabul ve dinden çıkarma işlemlerini törene bağlayarak inançları da kendi emirleri altına sokmuşlardır. Bir yandan da bu kurum sayesinde devlete hakim olma ve Allah adına devleti yönetme imkanına kavuşmuşlardır. Yönetime Allah adına el koyunca devletin bütün nimetlerinden yararlanmış ama verdikleri ekonomik ve sosyal sıkıntılardan, yaptıkları zulüm ve baskılardan Allah’ı sorumlu tutmuşlardır. Kimse Allah’a hesap soramayacağından kendileri sorumsuz bir mevkide bulun­muşlardır. İşte bu teokrasidir. Buna uygun teşkilatlanma hırıstiyanlarda vardır. Teokrasi, devletin kilisenin emrine girmesinin adıdır. Bunun kabul edilebilir bir ta­rafı yoktur. Onun için teokrasiye karşı verilen mücadele haklı bir mücadeledir. Laiklik bu mücadelenin adı olmuştur.

Teokrasiye başkaldırının simgesi olan laiklik, zamanla inançlara baskının aracı haline getirilmiştir. İnsanları kendilerine köle etme hırsı içinde olanlar şimdi, ya dini ya da laikliği kullanarak hürriyetleri ortadan kaldımaya çalışmaktadırlar.

 

 

DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ

 

1- DEVLETİN DİNİ

1. Devlet bir kurumdur. Kurumların dini olmaz, insan­ların dini olur. Devlet namaz kılmaz, oruç tutmaz ve ahi­retle ilgili bir endişe taşımaz. Devlet gibi diğer kurum ve kuruluşların da dini olmaz.

Devleti veya bir kurumu idare eden­ler, kendi inançla­rını idarelerine yansıtır­lar. Bu tabii bir durumdur. Müslümanların hakim ol­duğu devlete is­lam devleti, hı­rıstiyanların ha­kim olduğu devlete de hırıstiyan devleti denmesi bundandır. Tabii olmayan, idarecilerin halkı kendileri gibi inan­maya zor­lama­larıdır. İşte din devleti veya ideolojik dev­let böyle do­ğar. Bir inancı zorla de­ğiştir­mek mümkün ol­madı­ğından böyle yer­lerde iç çekiş­me­le­rin, baskı ve zu­lümlerin sonu gel­mez.

2. Dinin özü imandır. İmanın temeli de kalp ile tasdiktir. Kalp insanın iç dünya­sında­dır. İnsan bu­rada alabildiğine hür­dür. Hiçbir inanç, insana zorla kabul et­tiri­lemez. En baskıcı rejim­ler dahi bunu başaramazlar. Allah Teâlâ şöyle bu­yu­rur:

“Dinde zorlama olmaz; ar­tık doğru ile eğri birbirinden iyice ayrılmıştır. Bundan böyle kim zorbaları tanımaz da Allah’a inanırsa kopmak bilmeyen sağlam bir kulpa yapışmış olur. Allah işitendir, bi­lendir.” (Bakara 2/256)

Bu sebeple müslüman­lar kimseyi müslüman olmaya veya müslüman gibi dav­ranmaya zorlayamazlar; tam tersine herkese inandığı gibi yaşama imkânı verir­ler. Bu böyle olduğu için müslüman­ların devleti, din devleti yani teokratik devlet ola­maz. Onlar, insan­ları Allah adına değil, kendi adlarına yönetirler. İyi yöne­ten sevap kazanır. Kötü yö­neten ise onun sorumlulu­ğunu üstlenir…

3. Türkiye’de din deyince İslam an­laşılır. Bu di­nin bir peygamberi, bir de Kitabı vardır. Müslüman olmak isteyen, o peygambe­rin gösterdiği ve bu Kitab’ın bildirdiği gibi inanır ve yaşar. Yani Kur’an’a uyar.

Bir de Kur’an’ı kendilerine uyduranlar vardır. Bunlar, hem diledikleri gibi ya­şamak hem de müslüman sayıl­mak is­terler. Onun için kendilerine uy­mayan ayet ve hadislerin bir kısmını eski çağ­larla ilgili görüp yürürlükten kalkmış sa­yarlar, bir kısmını da farklı yorumlarlar. Böylece hayatla dini ba­rıştırmış, dine çağdaş bir yorum ge­tirmiş oldukların dü­şünürler.

Kur’an’ı kendine uydurmaya çalış­manın doğru olmadığını onlar da bildi­ğinden içlerini rahatlatmak için destekçi­ler ararlar. Kendilerine yakın gördüklerini öne çı­ka­rır, diğerlerini geri iterler. Devlet adına ya da bir kurum veya kuruluş adına konuştukları hava­sını vererek güçlü görünmek isterler. Bu yanlış bir yoldur. Çünkü din konusunda kim konu­şursa konuşsun kendi adına konuşur.

Din devleti demek doğru olmadığı gibi dinsiz devlet demek de doğru de­ğildir. Dindarlık veya dinsizlik sadece insan­la ilgili bir kavramdır. Bu sebeple hiç kimse, din konusunda devlete ait bir kurum veya kuruluş adına ko­nu­şa­maz. Çünkü bu kurum ve kuruluşlar, aynı inanca mensup kişilerin oluş­tur­duğu bir dinî cemaat değildir. Dinî bir konuda bun­lar adına konuşan kişi, kendi inan­cını o ku­rum veya kuruluşlara mensup kişi­lerin inancı gibi göstermiş olur ki, buna kim­senin hakkı yoktur.

Din ile ilgili olarak her müslümanı bağla­yan şey­ler; Kur’an ayetleri, sahih hadis­ler ve icma ile belirlenmiş şeylerdir. İcma, aynı devirde yaşayan İslam bil­ginlerinin ta­mamının dinle ilgili bir konuda görüş bir­liği sağlamasıdır.

4. Din hürriyetinin teminatı Kur’an’dır. Allah Teâlâ şöyle buyurur:

“Rabbin dileseydi, yeryü­zünde bu­lu­nanların hepsi inanırdı. Öyle iken in­san­ları inanmaya sen mi zorlaya­cak­sın?” (Yunus 10/99)

İnsanın dış dünyası da içi gibi hür ol­malıdır. İşte gerçek kişiliğe o zaman kavu­şur.

5. Devletin vatandaşı ile iliş­kisi dinî veya ideolojik bo­yutta değil, adalet bo­yu­tunda olmalıdır. Devletin te­mel gö­revi, adaleti, iç ve dış güvenliği sağla­mak, vatan­daşların temel hak ve hürri­yetle­rine engel olan şeyleri ortadan kaldırmaktır.

Devlet baskısı ile inanmış gözüken­ler vücuda alınmış mikrop gibi olur, güçlü hale gelince hastalık yaparlar.

İnançlarına baskı yapıl­mayanlar da vücuda yapıl­mış aşı gibi ülkeyi koruma görevini üstlenirler. Osmanlı devletin­deki azınlıkların kendilerini azınlık değil, devle­tin şerefli bir vatandaşı saymaları çok önemliydi.

Devlet güneş gibi olmalı­dır. Güneş nasıl müslüman, hırısti­yan, yahudi, zen­gin, fa­kir ve ırk ayırımı yapmadan her­kese aynı mesafede ise devlet de va­tandaş­larına karşı hep aynı mesafede durmalıdır.

 

 

2- LAİKLİK

6. Laiklik Fransa’da doğmuş­tur. Fransızca’da dinî kuruluş­ların hakimi­ye­tinden bağım­sız olan ku­ruma Laik (laic veya laique) de­nir[1]. Bu ül­kede dinî kuru­luş de­yince Katolik kilisesi anlaşılır. Lâiklik mü­cadelesi hırıstiyan­lığa karşı değil, kili­seye karşı verilmiştir.

7. Kilise, Allah adına hareket et­tiğini öne sürerek kralı, hü­kü­met­leri ve vali­leri belir­le­mede ve gö­reve getirmede kendini yetkili görmüştür[2]. Bugün, seçilmiş kişi­lere ye­min ettir­mekle bu yetkisini az da olsa sür­dürmek­tedir. Fransız tarihi, kili­seye karşı ve­ril­miş mücadelelerle dolu­dur. Kilisenin devlet üzerin­deki ege­menliğini kırma ça­baları XIV. yüz­yılda başlamıştır[3].

8. Laiklik mücadelesinin dine karşı veril­mediğinin en önemli göstergesi, Fransa’da ku­rucu meclis üyeleri tarafından hazırlanan ve Ağustos 1789’da kabul edilen İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’nin 10 ve 11. mad­deleridir. Bu madde­ler şöyledir:

Madde 10. Hiç kimse, dinsel inançları dahil, inançlarından dolayı rahatsız edi­lemez; elverir ki, bu inançların açık­lan­ması yasa tarafından sağlanan kamu düzenini bozmasın.

Madde 11. Düşünce ve inançların başkalarına öz­gürce iletilmesi insanın en önemli haklarından biridir; her yurttaş öz­gürce konu­şabilir, yazabilir ve bunları basıp yayabilir; bu özgürlü­ğün kötüye kullanılmasından ancak yasaca belirle­nen du­rumlarda sorumlu olur.

9. Bu bildirge, 1791 tarihli Fransız Anayasası’nın baş­langıç bö­lümü ol­muştu[4]. Bu anayasa, Katolik Kilisesinin imtiyaz­larına son vermeyi ve protestan, yahudi veya dinsiz olanların haklarını, özellikle din ve vicdan hürri­yeti adına her çeşit dinî gö­rüntüyü eşit görmeyi hedefli­yordu[5]. Çünkü kilise bir başka din men­su­buna hayat hakkı tanı­mazdı.

Bildirgenin başlangıcında insan hak ve hürriyetlerinin önemi şu ifadelerle be­lirtil­mektedir:

“Fransız halkının, Ulusal meclisi oluşturan temsilcileri, halkın mutsuzlukla­rına ve hü­kümetlerin yozlaşmasına tek neden olarak, insan hakları­nın bilinme­mesini, unutulma­sını ve çiğnenmesini gördük­lerinden insanın doğal, vaz­geçil­mez ve kutsal haklarını resmi bir Bildirge ile açıkla­maya karar verdiler..”

10. Burada özgürlüğün tanımı yapılmış ve yasa ile gere­ğinden fazla sınırlan­maması için Bildirge’ye madde kon­muş­tur. İlgili maddeler şöy­ledir:

Madde 4. Özgürlük başka­sına zarar vermeyen her şeyi yapabilmek demektir. O halde her insanın doğal haklarının kullanılması ancak, toplumun öteki üyele­rine sağladığı aynı nitelikteki haklarla sınırlanır. Bu sınırlar ancak yasayla be­lir­lenebilir.

Madde 5. Yasa yalnızca topluma za­rar verici eylem­leri yasaklar. Yasa ta­ra­fın­dan yasaklanmayan hiç bir şeye en­gel olunamaz ve hiç kimse yasanın em­retmediği bir şeyi yapmaya zorlana­maz.

11. Türkiye’deki resmi belge­lerde de lâiklik dine karşı değildir. Anayasa’nın 2. mad­desi şöyledir:

“Türkiye Cumhuriyeti, toplumun hu­zuru, milli daya­nışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına say­gılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, de­mokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir. ”

12. Demek ki, lâiklik Türk Devleti’nin bir özel­liğidir. Devletin bir başka özelliği de insan haklarına saygılı ol­masıdır.

Anayasa’nın 24. maddesi her vatan­daşa vicdan, dinî inanç ve kanaat hürri­yeti ta­nımıştır. Yani Anayasa, lâik­li­ğin devletin bir özelliği ol­duğunu, vatanda­şın dindar olabileceğini kabul etmiştir.

13. Anayasa’nın 26. maddesi de dü­şün­ceyi açıklama ve yayma hürriyeti ver­miştir. Maddenin giriş cümlesi şöy­ledir:

“Herkes düşünce ve ka­naatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek ba­şına veya toplu olarak açık­lama ve yayma hakkına sa­hiptir…”

Anayasa’nın böyle olması tabiidir. Zaten İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’nin 16. maddesi şöyledir:

“Hakları güvence altına alınmamış, kuvvetlerin ayrı­lığı belirlenmemiş toplum­la­rın anayasaları yok demek­tir.”

14. 1948’de Birleşmiş Milletler ta­rafından kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi de düşünce vicdan ve din hürriyeti konu­sunu karara bağlamıştır. Bu madde dini, ne sosyal alan­dan ne kamu alanından ne de başka bir alandan so­yut­lar. Böyle bir şey zaten dü­şünüle­mez. Dindar kişi, di­ni­nin emrini bıraka­rak başka kişilerin emrini ye­rine getire­mez. Eğer ye­rine getirmek zorunda ka­lırsa ya giz­lice ya da açıktan buna karşı koyar. Bu da İnsan ve Yurttaş Hak­ları Bildirgesi’nin giriş kıs­mında belir­tildiği gibi “…halkın mutsuzlukla­rına ve hükümetlerin yozlaşma­sına..” sebep olur. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 18. mad­desi şöyledir:

“Herkes düşünce, vicdan ve din öz­gür­lüğüne sahiptir; bu herkes için yalnız ya da topluca, gerek kamu önünde ge­rekse özel olarak öğre­timle, uygulama­larla, ta­pın­mayla ya da dinsel yükümlü­lükleri ye­rine getirerek dinini ya da inan­cını ortaya koy­mak öz­gürlüğünü de içe­rir[6].

15. Anayasa’nın Başlangıç’ında da; “.. lâiklik ilkesinin ge­reği kutsal din duygula­rının, Devlet işle­rine ve politikaya kesin­likle karış­tırılma­yacağı..” ifade edil­miştir. Demek ki va­tandaşa hizmet götü­rülürken dinî inançlarına göre ayı­rım yapı­lamaz­.

16. Bu, İslam’da zaten vardır. Bu konuda sabıkası olma­yan bir dinin men­subuyuz. Dinimiz insanlarla ilişkilerde onların dinle­rinden kay­nakla­nan bir ayırıma izin vermez.

17. Bütün bu durumlara göre la­iklik, dine karşı değil devle­tin dinî kurumların ha­ki­miye­tine girmesine karşıdır.

İslam’da devleti hakimiyeti altına alacak bir dinî kurum yoktur. Fransa’da kiliseye karşı yürütülen laiklik müca­delesi bir kaç asır sürmüş ve çok kanlı olaylar meydana gelmiştir ama Türkiye Cumhuriyeti lâikliği kabul eder­ken hiçbir dinî kuruluşun tepkisini almamıştır. Çünkü İslamda hem devleti hakimi­yeti altına alacak bir dinî ku­rum yoktur hem de lâiklik için yapılan yukarıdaki tamınların İslam’a aykırı bir yanı yoktur. Ayrıca İslam’da ruhban sı­nıfı da bulunmaz. Hiç kimse bu dini, insanlar üzerinde nüfuz sağlamanın aracı olarak kullanamaz. Camiler de ki­lise teşkilatı gibi değildir[7].

İslam, inançlara baskı yapılmasını kabul etmez. Bir kimsenin müslüman ol­ması tamamen kendi kara­rına bağ­lıdır. Bunun için bir dinî kuruluşun onayı aranmaz. Vaftize benzer bir törenin ya­pılması da sözkonusu değildir. Çünkü İslamda ne din adamı, ne de bir başka kişi Allah adına hareket edebilir. Allah müslüman ol­mayı öyle bir kaideye bağ­lamıştır ki, buna kimse karı­şamaz. Çünkü dinin özü imandır. İmanın temeli de onu içten kabul etmek, yani kalp ile tasdiktir. Kalpteki tasdiki bir o kişi, bir de Allah bilir. Orası in­sanın en hür ol­duğu yerdir. Bu se­beple hiç kimse bir inancı kabule veya inkara zorlanamaz.

18. Kiliseye benzer bir teşki­latı ol­ma­yan, din adamla­rını birer ruhanî lider değil, sa­dece din konusunda toplumu aydınlatan ve onlara ör­nek olmaya çalı­şan kişiler olarak gö­ren ve kapısını teokrasiye tama­men kapamış olan bir di­nin yaygın olduğu yerde lâiklik ne anlama gelebilir?

İşte problem tam bu nok­tada doğmak­tadır. Burada lâikliği İslamın alternatifi sa­yan ve onu dine karşı kabul edenler ortaya çıkmaktadır.

19. Türkiye’de, azımsanma­yacak oranda ateist[8], yani hiç bir dini kabul etmeyen­ insanlar vardır. Kimileri de dine uzak dururlar; ondan beğendiklerini alır beğenme­diklerini kenara iterler. Bunlar etkin ko­num­dadırlar.

Ateistler din ile ilgili her görüntüyü lâikliğe aykırı sayarken dine uzak duran kişi­ler, kendilerinin hoşlan­madığı dinî görüntüleri laik­liğe aykırı sayıp or­tadan kaldır­maya çalışırlar. Bunlar laikliği dinî bir ku­rumun haki­miyetine karşı müca­dele ol­mak­tan çıkarıp doğrudan dine karşı mücadeleye dö­nüş­türmüş­lerdir. Onlara göre Allah’ın sosyal ve kamusal alanla ilgili emirleri uygula­namaz. O alanda yetkili olan kendileridir. Bunu açıkca söylemezler ama söz, davranış ve uygulamalarına başka bir anlam verme imkanı yoktur. Özel alanı da ilgi­lendirse, kendi karar ve uygulamalarına, dine aykırı diye karşı çıkılmasını asla kabul etmezler. Onların görüşlerine aykırı düşen dinî emir ve uygulamalar ya değiştirilmeli, ya da yürürlükten kaldırılmalıdırlar. Onların saygı duydukları din, kendi anlayışlarına uyan dindir. İslam dini konusunda karar mercii, Kur’an, sünnet ve din bilginleri değil, kendileridir. Yani insanlar, ancak onların mü­saade ettik­leri kadar dindar olabilirler.

20. Vicdanlara sıkıştırılmak istenen din, İslam dini olunca ona karşı mücadele çok zor olmaktadır. Çünkü islam’a karşı çık­mak her şeyden önce evrensel değerlere karşı çık­maktır. Zira İslam’ın iste­diği şey­ler, insan tabiatı ve sosyal hayatla, yani bü­tün evrensel de­ğerlerle tam bir uyum içindedir. Çünkü bu din, o değerleri ko­yan Allah’ın di­nidir. Kur’an’da şöyle buyuru­lur:

“Sen yüzünü dosdoğru bu dine, Allah’ın fıtratına (yaratma kanununa) çevir. O İnsanları ona göre yaratmış­tır. Allah’ın yarattığının yerini tutacak bir şey yoktur. İşte sağlam din bu dindir. Ama in­sanların çoğu bunu bilmez­ler.” (Rum 30/30)

21. Bu sebeple onlara lâiklik tanımından, insan hakların­dan, anayasa ve yasalarla tanınmış haklardan ve ev­rensel değer­lerden bahset­tiğiniz za­man ülkenin özel şartlarını ileri sürerek kabul etmezler. Laiklik devletin bir özelliği iken onu kendilerine ait bir özellik olarak belirtir ve “Ben lâikim, sen laik değil­sin.” gibi ifadeler kullanırlar. İnsanları da “laik olanlar ve olmayanlar” diye ikiye böler­ler. Bunlar kendi vicdanlarına karşı da rahat değillerdir. Vicdanlarını rahatlat­mak için zaman zaman yaptıklarının doğru olma­dığını söyleyen­ler çıkar. İşte bü­tün hu­zursuz­lukların temelinde bu yanlış anla­yış ve davranış vardır. Bunlarla yapıla­cak en etkili mücadele, bıkmadan doğru­ları anlatmaktır. Çünkü ev­rensel değer­lere karşı mü­cadele ta başından kaybe­dilmiş bir mücadeledir. Eğer o değerlerin samimi savunu­cuları varsa onlar, kısa sü­rede başarıya ulaşırlar.

 

 

 

3- KUR’AN’A UYGUN MÜSLÜMANLIK

22. İslam Allah’ın dini, Hz. Muhammed de Allah’ın son elçisidir. Kur’an-ı Kerim, hem Hz. Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğu­nun belgesi, hem de Allah’ın insanlardan neler istediğini açıkça ortaya koyan ve güvenli yollarla bize ulaşmış olan ilahî kitap­tır. Bu sebeple Kur’an’ı iyi anlamak gerekir.

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

Bunlar Kur’an üzerinde akıl yormazlar mı? Yoksa kalp­ler üzerinde kilitler mi vardır? (Muhammed 47/24)

And olsun ki, biz Kuran’ı, üzerinde dü­şünülsün diye kolaylaştırdık; ama hani dü­şü­nen? (Kamer 54/17, 22, 32 ve 40)

23. Müslümanlar Kur’an üze­rinde düşün­meyi asır­larca unuttular. Kur’an üzerinde akıl yorma gereği unutulunca o, ulaşıla­maz, erişile­mez bir kutsal sayıldı ve onu anla­yamayacağımız şeklinde bir ka­naat oluştu. Sonra eskile­rin her şeyi hallettiği savu­nuldu ve yeniliklere kapılar kapandı. Nihayet Kur’an, se­vap kazanmak için oku­nan bir kitap haline dönüştü.

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

“Bu Kur’an, gerçekten en doğruya ve en sağlama ulaştırır.” (İsra 17/9)

Kur’an, gerçekten en doğru ve en sağlam olana ulaştırır. Fakat o, anlamak için değil de sadece sevap olsun diye oku­nursa onunla bir yere ulaşılamaz. Böyle bir şey, tıpkı kaliteli bir balın, sırf görüntüsü ve ko­kusu ile yetin­meye benzer. Yenmeyen balın vücuda ne faydası olur. Müslümanlar asırlardır böyle yapmışlar ve Kur’an ile yeterince bes­lenememişlerdir. Geleneksel kültür kalıpları ile hurafeler iç içe girmiş, halkı hurafeler sar­mıştır. Ama artık Kur’an’ı an­lamak için okuyanlar ve Kur’an üzerinde akıl yoranlar vardır. Bunlar kendilerini ve toplumu sorgula­mak­tadırlar. Bu hareket geçmişle de he­sap­laşmaktadır.

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

İnanmış kimseler için Allah’ı gönülden hatırlama ve ondan inen gerçeğe içten bağ­lanma zamanı hâlâ gel­medi mi? Sakın daha önce kendilerine Kitap verilen­ler gibi olmayalar. Onların üze­rinden uzun za­man geçmişti de kalpleri katılaşmıştı. On­lardan çoğu yoldan çıkmış durumdadır. (Hadid 57/16)

24. Türkiye’de kendini müslü­man sayma­yan azdır. Kendini müslüman sayanlar iki kesimdir. Birinci kesim kendini inanç bo­yutunda müslüman sayar. Onların içinde oruç tutan, kurban ke­sen, bayram na­mazı kılan ve zaman zaman Cuma na­mazına gidenler vardır. Onlar Batı me­deniyetini he­deflemişlerdir. Kolaylık olsun diye onlara “Batıcılar” diyelim. Diğer kesim ise dinin emirle­rini yerine getirme arzu ve kararlılığı içindedirler. Onlara da “dindarlar” diyelim.

Batıcılar dindarları gerici ve tutucu sa­yar, dindarlar da onları dinin dışında kal­makla suçlarlar.

25. Son yıllarda gösterilen gayretler her iki kesimi de Kur’an’ın etrafında toplamış­tır. Kur’an’a yönelen Batıcılar, dindarlardan bir kısmının ya­şadığı dinin hurafelerle dolu olduğunu görmüşler ve böyle bir din anlayışı ve uy­gulamasından uzak oldukları için kendi­lerini şanslı saymış­lardır. Bu durum, böyle din­darları fena halde sarsmıştır. Bu sar­sıntı karşısında onlar kendilerini savunmak için Kur’an’a yönelince yapılan tenkitlerin ço­ğunun haklı ol­duğunu görmüşlerdir. Bu yö­neliş, hurafeye bulaşmış ol­sun olmasın, bütün dindarları ve Batıcıları derinden etki­lemiştir. Artık bunların hepsi, Kur’an’ın etra­fında tek vücut olma nokta­sına yaklaş­mış­lardır.

26. Bu sarsıntı, bazı kimselerin kendilerini tamamen dinin dışında görmelerine sebep olmuştur. Allah’ın Kitabına yönelmenin olduğu her yerde bu süreç kaçınılmaz olarak yaşanır. Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurur:

Onlara bu işte (din işinde) apaçık belgeler verdik. Birbirlerine düşmeleri ancak, kendilerine bu bilgi geldikten sonra, aralarındaki çeke­mezlikten dolayı oldu. İşte senin Rabbin kıyamet günü, onların ayrılığa düştükleri konularda aralarında hük­medecektir. (Casiye 45/17)

Ehl-i Kitap’tan ve müşrik­lerden olan o tanımazlar, kendilerine apaçık bir kanıt ge­linceye dek çözülecek değillerdi.

O (kanıt) Allah’ın elçisidir ki, tertemiz sayfalar okur.

Onlarda dosdoğru hüküm­ler bulunur.

Kendilerine Kitap verilen­lerin bölük bölük bölünmeleri, ancak bu apaçık belgenin (Kur’an’ın) onlara gelmesin­den sonra olmuştur. (Beyyine 98/1-3)

De ki: “Doğru geldi, eğri yok oldu. Çünkü eğri hep yok olagelmiştir.

İnananları esirgeyen ve iyileştiren ne varsa, biz Kuran ile onu indiririz. Ama bu, zalimlerin sadece yıkı­mını artırır. (İsra 17/81-82)

27. Kur’an’a yönelmenin güçlü olduğu her yerde çözülen gruplar, ellerindekini kay­betme korkusuyla harekete geçerler. Duygusal davran­dıkları için tozu dumana ka­tarlar. Kendilerine hiç bir şey anlata­mazsınız. Onlara karşı sabırlı olmak gerekir. Allah Teâlâ bu konuda şöyle bu­yurur:

“Sizde bir iyilik görülse bu onları tasa­landırır. Başınıza bir kötülük gelse ona da se­vinirler. Eğer sabırlı olur ve koru­nursanız onların kurduk­ları düzen size bir zarar vermez. Çünkü onlar ne yapsalar Allah, onu çepe­çevre kuşatır.” (Al-i İmran 3/120)

Bu çalkantılar faydalıdır. Bu sayede kimileri sevap kazanır, kimilerinin de gerçek kimliği ortaya çıkar. Sonunda sağlam bir din anlayışı elde etmek mümkün olur.

28. Kur’an’a yönelme bir fan­tazi ya da bir moda değildir; evrensel ve kalıcı boyut­ları olan ciddi bir iştir. Kur’an’a yönelme sloganı ile çıkan­lardan kimileri, Kur’an’a uyma yerine Kur’an’ı kendilerine uydurma çabasına girebil­mektedirler. Bunlar başkala­rını tenkit ederken kendileri­nin ne duruma düştüklerinin farkına bile varamıyorlar. Bu sebeple Kur’an’a yönelen herkes kendini bu açıdan sık sık sorgulamalıdır.

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

Allah’ın ipine hep birlikte sımsıkı sarı­lın; birbirinizden ayrılma­yın. (Al-i İm­ran 3/103)

Ey İnananlar! Allah’a bo­yun eğin, el­çisine boyun eğin, sizden olan yetkililere de. Bir konu üzerinde çeki­şince, eğer Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsanız onu hemen Allah’a ve Resulüne götürün. Bu hem daha hayır­lıdır, hem de sonu daha iyi olur. (Nisa 4/59)

Allah’ın indirdiği Kitap ile aralarında hükmet. Sakın onların heveslerine uyma. Onlardan kaçın ki Allah’ın sana indirdiği­nin bir kısmın­dan seni saptır­masınlar. Eğer yüz çevirirlerse bilesin ki, Allah bir takım günahla­rına karşılık başlarına bir kötülük gelmesini istiyordur. Zaten insan­lardan çoğu ger­çekten yol­dan çıkmıştır.

Yoksa Cahiliye devri hükmünü mü arıyorlar? İyi bilen bir millet için kimin hükmü Allah’ın hükmünden güzel olabilir? (Mâide 5/49,50)

 

 

 

4- TARİKATLAR

29. Her insan, rahatlıkla gidip katılacağı sohbet ve dostluk ortamları arar. Peygamberler bu ortamı sağlamışlardır. Kendilerine her kesimden insan rahatlıkla ve hiçbir engele takılmadan ulaşabilmiş, sohbetlerine katılabilmiştir. Meselâ Hz. Peygamberin Medine’deki mescidine kadını erkeği, yaşlısı genci, alimi cahili, müslümanı kafiri, yerlisi ya­bancısı herkes rahatlıkla gi­rebilir ve sohbete katılabi­lirdi. Sohbet, Kur’an etrafında olduğu için herkes kendi bilgi ve kabiliyetine göre oradan bir şeyler alırdı. Burası bir dernek veya lokal gibi ol­madığı için ödenecek bir aidatı veya verilecek bir çay parası da yoktu.

30. Namazda okuduğu Kur’an’ın ma­nasını anlamayan kişinin namazı olur. Çünkü o, kendi­sine bu konuda verilen emri yerine ge­tirmektedir. Emrin içinde okuduğu Kur’an’ı anlama yoktur. Ama Kur’an’ı anlamak en önemli hedeflerden olduğu için namazda okunuşu da onu daha kolay anlayacak şekilde olur. Mebsut’ta bunu anlatan ifadeleri dikkatle inceleye­lim:

“Ona dua ve selam olsun, Hz. Peygamber şöyle de­miştir: “Kim imama uyarsa, o imamın okuması onun oku­ması sayılır.” O, meşhur bir hadisinde de şöyle demiştir: “İmam tekbir alınca siz de alın, imam okuyunca siz su­sun.” İmama uyan kişinin, imamın arkasında kıraatta bulunma yasağı büyük sa­habilerden 80 kişi tarafından rivayet edilmiştir. Bunların isimlerini hadisçiler toplamış­lardır. Sa’d b. Ebî Vakkas demiştir ki, “Kim imamının arkasından kıraatta bulu­nursa namazı bozulur.” Bunun anlamı şudur: Kur’an okumada asıl maksat onu okumuş olmak değil, onu anlamak, düşünmek ve ona göre davranmaktır. İbn Mes’ûd şöyle demiştir: “Kur’an, ona uyulsun diye indirildi ama insanlar tuttu, onu okumayı ibadet saydılar.” İmam okur, ce­maat da okunan Kur’anı din­lerse istenen elde edilir. Ama namazda herkes kıra­atla meşgul olursa istenen şey yerine gelmiş olmaz[9].”

Demek ki onların asıl he­defi, namazda bile olsa oku­nan Kur’an’ı anlamaktı.

31. Tarikatlar, Hz. peygambe­rin yolunda gitseler, Kur’an’ı anlamaya yönelik sohbetler yapsalar, bu maksatla eğitim ve öğretim ortamları mey­dana getirselerdi çok iyi olurdu. Ama onlar, Kur’an’ı anlamak için çaba göster­mediler. Okudukları Kur’anlar akıllarına değil, kulaklarına ve gönüllerine hitabetti. Mana unutuldu, onun sözleri ve musikisiyle yetinildi. Böylece Kur’an, sohbetin süsü haline geldi. Bu durum, ka­çınılmaz olarak hurafelere ortam hazırladı. Tarikat şeyhi, tıpkı hırıstiyan azizi gibi ruhani li­der sayıldı ve ruhânî alemle bağlantısının olduğuna inanıldı. O, Allah ile mü­ritleri arasında bir vesile ve vasıta yerine kondu. Kur’an-ı Kerime göre her müslü­man Allah’ın dostu, yani veli kulu iken bu vasıf tarikat büyüklerine has kı­lındı. Dostun dosta nazı ge­çer, denilerek Allah’ın bunla­rın nazını çekeceği kabul edildi. Onların olağan dışı yollarla insanlara yardım edeceğine inanıldı. Tarikata girme, el alma şeklinde bir törene bağlandı. Bundan önce adayın o tarikattan na­sibinin olup olmadığını belir­lemek için rüya görmesi ve bu rüyayı şeyhe anlatması şartı getirildi. Böylece isten­meyen ve şeyh tarafından onaylanmayan kişilerin tari­kata alınması engellendi. Kapılar dışarıya sıkı sıkıya kapatılmış oldu. İnsanlar, ta­rikattan olan ve olmayan diye gruplara ayrıldı. Bu da tarikatın ve dolayısıyle şey­hin kutsallaştırılmasını sağ­ladı. Bir çok mürit, Allah’ın verdiği nimetleri şeyhinin himmetiyle elde ettiğini söy­lemeye başladı. Onlara bir çeşit vahiy geldiğine, gaybı bilebildiklerine inanıldı. Bunu kabul ettirebilmek için şeyhin keramet göstermesi bir ihti­yaç haline geldi. Sonra her mürit, şeyhine ait bir keramet yakalamak için seferber oldu. Küçük bir tesadüf, bü­yük abartılarla keramet ola­rak anlatılmaya başlandı. İlm-i ledün ve ilm-i bâtın diye bir ilim uydu­rularak onların böyle bir ilime sahip oldukları kabul edildi[10]. Böylece yaptık­ları saç­malıklar birer hikmet olarak algılanmaya baş­landı. 180 sene kadar önce, Nakşibendi tarikatının Halidiye kolunda şeyhe ra­bıta adı altında yeni bir iba­det türü ortaya kondu[11]. İş, şeyhte Allah’ın tecelli ettiğine kadar götürüldü. Dünyada müritlerine yardım edece­ğine inanılan şeyhin, ahirette de şefaat ederek müritlerini cehennemden kurtaraca­ğına inanıldı. Şeyh, sanki Allah Teâlânın özel kalem müdürü ve sır katibi gibi bir mevkiye getirildi. Kur’an’dan adeta cımbızla çekilmiş bir kaç ayetin manası ciddi biçimde tahrif edilerek bu yanlışlıklar Kur’an’a tasdik ettirilmek is­tendi. Allah Teâlâ bütün bu iftiralardan uzaktır.

Bunlar Kur’an’a temelden aykırı şeylerdir. Kur’an dik­katle okunursa görülür ki, bütün peygamberler hayat­larını, bu gibi şeylere karşı mücadele ile geçirmişlerdir. En üzücü olanı da o insanla­rın bu şeyleri, daha iyi müs­lüman olma arzusuyla yapmış olmalarıdır. Gerçeği öğrendikleri zaman, ne yazık ki, her şey bitmiş olacaktır. Duamız, bunların bu dünya­dan ayrılmadan doğruları öğrenip gerekli dönüşü yapmaları içindir. Şahsi araştırmalarımıza göre az veya çok yukarıdaki hurafe­lere ve burada sayamadı­ğımız nice hurafeye karış­mamış bir tarikat yoktur.

32. Müslümanların Kur’an ile ilişkileri onu, ma­nasını anla­madan okuma ve güzel sesli hafızların ağzından dinleme boyutuna indirildiği için tarikat şeyhlerini böyle bir konuma getirmek zor olmamıştır.

Şimdi örnek olarak onla­rın şu sözlerine ibretle baka­lım:

Haklı dahi görünse mürîdin üstadına itirazı ha­ramdır[12].

Şeyh müride bir şey telkin ettiğinde devamlı onunla meşgul olmalı ve kalbine hayır ve şer bir şey getir­memelidir[13].

Müride lazım olan şartlar­dan biri de şeyhin emrettiği şeyleri tevil etmeyerek ve geciktirmeyerek yapmasıdır. Zira tevil ve geciktirme bü­yük ke­sintiye sebeptir[14].

Mürit şeyhinin terbiye­sinde ölü yıka­yanın elindeki ölü gibi olmalıdır ki, şeyh, mü­ride istediği gibi hareket edebilsin[15].

Yani kısaca mürit şeyhinin kölesi ol­malıdır. Hatta köle­den de öte bir bağlılığı bu­lunmalıdır. Çünkü köle efen­disine za­man zaman baş kaldırır veya içten içe ho­murdanır ama mürit hem içi ile hem de dışı ile şeyhine tam boyun eğer.

33. Tarikatlar, insanı sönükleş­tirmekte, kendine olan gü­veni ortadan kaldırmakta ve onu kişiliksiz hale getirmek­tedir. Türkiye’de tekke ve zaviyeler resmen kapalıdır ama fiilen çok tarikat vardır. İnsanları bu konuda uyarmak için ciddi çalışmalar yapmak gerekir. Ancak devlet, bu konuda da taraf olmamalı ki, yapılan ça­lışmalara duygu­lar karışmasın, konu rahat bir ortamda tartışılsın ve iste­nen sağlıklı ve kalıcı sonuç­lara ulaşmak mümkün olsun.

 

 

5- DİN EĞİTİMİ

Din hürriyeti, dini öğrenme hürriyetini de içerir. Din eği­timi; inanç, ibadet ve ahlak eğitimi diye üçe ayrılabilir.

 

 

A- İnanç Eğitimi

34. Dine inanmak isteyen kişi, hangi eğitim sevi­yesinde ve ne durumda olursa olsun inanır ve inandığı gibi ya­şa­maya çalışır. Eğer inancını doğru öğ­renememişse boş­luğu hura­fe­lerle doldurur. Zamanımızda nice ilim adamı, yüksek bürok­rat, sa­nayici ve iş adamı samimi olarak dinini yaşama gay­re­tine girmiş ama inancı ile ilgili yeterli bil­gisi olmadığı için sonradan hurafecilerin ve is­tismarcıların esiri haline gelmiştir.

35. Bir müslüman, öncelikle hurafelerden uzak bir inanca sahip olmalıdır. Bunun en güvenli yolu, inancını Kur’an’dan öğren­mesidir. Kur’an, bütün insanlığı yara­tan Allah’ın kitabı olduğu için inancını Kur’an’dan öğrenen­ler bütün insanlığı ku­cakla­yan ve herkese karşı anla­yışlı davranabilen ufku açık insanlar olurlar. Allah Teâlâ şöyle buyurur:

De ki: “Doğru olan Rabbinizden ge­lendir.” Artık dileyen inansın, dileyen ta­nımasın. ( Kehf 18/29)

“Kim yola gelirse sadece kendi için gelir. Kim de yo­lunu kaybederse sadece kendi aleyhine kaybeder. Hiç bir günah­kar başkasının gü­nahını çekmez. Biz de bir elçi gönderinceye kadar azab etme­yiz.” (İsrâ 17/15)

Müslümanlığı doğru öğ­retmek için, Kur’an meali okullarda ders olarak oku­tulmalıdır. Bu, aynı za­manda hurafelere karşı güvenli ve etkin bir mücadele olur.

 

 

B- İbadet eğitimi

36. Namaz, oruç, hac ve zekat konu­sunda temel bilgileri doğru bilmek gerekir.

Namaz kılan herkesin Fatiha Suresini, namaz sure­lerini, Ayet’el-kürsîyi doğru okuması icabe­der. Namaz duaları ile günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan konularla ilgili buyrukları ve öğütleri içeren ayetleri de öğrenme­lidir. Bunların sayısı azdır. Onları doğru okumak, kendi harfleriyle öğrenmeye ve o harfleri doğru seslendirmeye bağlıdır. İmam-Hatip Liselerini ve Kur’an Kurslarını bitirmiş olanlar bir yana, bu­gün kelime-i şehadeti dahi aslına uygun olarak seslen­direnler pek azdır. Bu du­rum, yüksek seviyede bilgi ve görgü sahibi olan nice insa­nın, bu konuda ezik­lik duy­masına ve kendini küçük görme­sine yol aç­maktadır.

37. Kur’an’ı, kendi harfleriyle doğru olarak okumak da her müslümanın arzu ve ihti­ya­cıdır. İşte bu arzusunu nor­mal yollarla, iyi yetişmiş öğ­retmenler gözetiminde gi­de­remeyenler şikayetlere yol açan yol­lara başvurmak zo­runda kalmaktadır­lar. Onun için ilkokuldan başlayarak iste­yen her öğrenciye Kur’an öğretmek ge­rekir. Kur’an kursları ve İmam Hatip Liseleri bu konudaki ihtiyacı tümüyle karşılayacak ka­pasitede değillerdir. Orta kı­sımları kapatılmadan önce İmam Hatip Liselerinde görü­len aşırı yığılmaların sebebi, evladına dinî eğitim vermek isteyenlerin bu arzularına di­ğer okulların cevap ve­re­memesidir. Diğer okullarda dinini öğre­nememiş olanların aşağılık kompleksine girme­leri de yanlış davranışların bir başka sebebidir.

 

 

 

C- Ahlâk Eğitimi

38. Kişinin kendine, ailesine, yaşadığı topluma, ülkesine ve bütün insanlığa karşı hak ve görevleri vardır. Bir müslü­man bu konudaki gö­revlerini; farzları, he­lâl ve ha­ramları doğru öğrenme­lidir. Böyle olmazsa örnek bir in­san ve iyi bir müslüman ol­ması mümkün olmaz..

D- İmam Hatip Liseleri ve Kur’an Kursları

39. 1340 tarihli Tevhid-i Tedrisat Kanunu, ilmi kuruluş­ların tamamını Milli Eğitim Bakanlığına bağlamıştır. Bu cümleden olarak,

Şer’iyye ve Evkaf Vekaletine bağlı medreseler ve mektepler,

Özel vakıflar tarafından idare olunan medreseler ve mektepler

Milli Savunmaya bağlı as­keri rüşti ve idadiler,

Sağlık Bakanlığı’na bağlı dar’ul-ey­tam­lar Milli Eğitim Bakanlığına bağlan­mıştır.

Bilindiği gibi kanunlar, görü­len lüzum üzerine çıkarılır ve sonradan ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar sebebiyle ya yürür­lükten kaldırılır, ya da değiş­tirilirler.

Tevhid-i Tedrisat Kanunundaki ilk de­ğişiklik 1341 tarihinde Askeri liselerin Milli Savunma Bakanlığına bağlanması ile yapılmıştır. Daha sonra sağlık personeli yetiştiren eğitim kurumları Sağlık Bakanlığına, Üniversiteler Yükseköğretim Kurumuna bağlanmış, vakıf­lara özel okul ve üniversite kurma yetkisi verilmiştir.

Bugün Tevhid-i Tedrisat Kanununa göre faaliyetini sürdüren tek kuruluş İmam Hatip Lisesidir. Bu kanunun İmam Hatiplerle ilgili ifadeleri şöyledir:

“.Maarif Vekâleti…imamet ve hitabet gibi hidemâtı dini­yenin ifası vazifesiyle mükel­lef memurların yetişmesi için de ayrı mektepler küşad edecektir…”(4. Madde)

40. Bugün İmam Hatip Liselerinin prog­ram­ları imamlık ve hatiplik gibi gö­revleri yerine getirecek ele­man yetiştirmeye uygun değildir. Bunlar, Anayasa’nın 24. maddesine göre devletin denetiminde din eğitimi ve öğretimi yaptıran liselerdir. Buraya gelen öğrenciler de bu gayeyle gelmektedir. Din görevlisi olmak isteyen­ler ise İmam-Hatip Lisesi ya­nında bir Kur’an Kursu’na gitmektedirler. Sekiz yıllık kesintisiz eğitim uygulama­sından sonra, mihraba geçip namaz kıldıracak kişileri bulmak çok zor olacaktır. Çünkü lise çağında verilecek eğitimle doğru dürüst Kur’an okuyacak seviyede kişiler yetiştirmek hemen hemen imkansızdır. Zira Kur’an harflerini doğru seslendirmek için gerekli ağız ve kulak terbiyesi daha küçük yaşta verilmelidir.

41. Kur’an Kursları kısa ve uzun süreli ol­mak üzere iki çeşittir:

Kısa süreli olanlar Kur’an’ı yüzünden okutma ve bazı sure ve duaları ezber­letme gayesiyle açılmıştır. Öğrencilere bu süre içinde ihtiyaç duyulan din dersleri de verilmektedir. İlk ve orta dereceli okul­lardaki din dersleri yeterli olur ve Kur’an da öğretilirse hem bu kurs­lara ihtiyaç kalmaz hem de lise çağında öğrenciyi, Kur’an’ı doğru okuyacak şe­kilde eğitme güçlüğünün do­ğuracağı sakıncalar ortadan kalkar.

Uzun süreli Kur’an Kursları, İmam Hatip Liselerine destek olmaktadır. Buralarda hafız yetiştiril­mekte ve daha yoğun bir din eğitimi ile öğrenciler mes­leğe hazırlanmaktadır. Tevhid-i Ted­risat Kanunundaki hedeflere an­cak bu şekilde ulaşılabilmek­tedir. Yoksa imamlık ve ha­tiplik yapacak memurları ye­tiştirmek mümkün olmamak­tadır. İmam Hatip Liselerinin programları, iyi bir seviyeye ulaştırılmazsa bu kurslara olan ihtiyaç devam edecek­tir.

42. İmam Hatip Liseleri bir ta­raftan Kur’an Kurslarının desteği ile dinî hizmetleri ye­rine getirecek elemanlar ye­tiştirirken diğer taraftan dinini bilen insanları topluma ka­zandırmaktadır. Böyle insan­ların varlığı toplum için büyük bir güvencedir. Bu sebeple İmam Hatip Liselerinin en önemli görevi hurafelere karşı kalkan olmaktır. Çünkü hurafeciler dini iyi bilme­yen­leri ararlar. Cahillikleri ancak bu şe­kilde farkedilmeyecek ve kendilerine bo­yun eğile­cektir. Bütün okullarda veril­mekte olan din dersleri ye­terli seviyeye çıkarılmalı ve İmam Hatip Liseleri Tevhid-i Tedrisat Kanununun istediği seviyeye ulaştırılmalıdır. Din eğitimi müfredatı Kur’an ışı­ğında gözden geçirildiği tak­tirde ülkeye aklın ve bilimin hakim olması kaçınılmazdır.

43. Sekiz yıllık kesintisiz eği­timin uygulanmasından sonra eğitimle ilgili her konuda olduğu gibi din eğitimi konusunda da bü­yük bir kaosa girildiği ve sıkıntıla­rın doruğa çıktığı açıkca gö­rülmektedir. Buna taraf olanlardan kimileri bu­nun insanları dinden uzak­laştıracağı, kimileri de bu sayede dinî hayata istedik­leri şekli verebilecekleri umuduna kapılabilirler. Ama İnsanların dine yönelişlerine engel ol­mak mümkün değil­dir. Bu, bütün dünyada ya­şanan bir süreçtir. Dine yö­nelen kişiler ise din konu­sunda sadece, o dinin önder­lerinin yolunda giderler.

44. Dinden değil, dinin eksik ve yanlış öğrenilmesin­den korkmak gerekir. Eğer dinî eğitim yaygınlaştırılmaz ve İmam Hatip Liselerinin mes­leki ağırılıkları artırıl­mazsa inancını sorgulamayan, dinî liderleri Allah’ın yeryüzündeki temsilcileri gibi algılayan in­sanlar ço­ğalır. İşte asıl fela­ket o zaman olur.

 

 

 

6- SİYASİ PARTİLER

45. Anayasaya göre, “..devletin bir kişi veya zümre tara­fından yönetil­mesini veya sosyal bir sını­fın diğer sosyal sınıflar üze­rinde egemenliğini sağlamak veya dil, ırk, din ve mezhep ayırımı yaratmak veya sair herhangi bir yoldan bu kav­ram ve görüş­lere dayanan bir devlet düzenini kurmak amacıyla..” si­yasi parti kuru­lamaz[16].

Anayasa böyledir ama ideolojilerini öne çıkaran kimi idarecilerin halkı kendileri gibi inanmaya zorlayan tavırları dil, ırk, din ve mezhep farklı­lığına dayalı partile­rin kurul­masına ortam hazırlamıştır. Bunlara karşı başka partiler de kurulunca birdenbire çok sayıda parti ortaya çık­mış ve her biri kendine taban bulabilmiştir.

Bu durum gereksiz sür­tüşmelere, va­tandaşların sınıf ve zümrelere ayrılması gibi tehlikeli sonuçlara yol aç­makta, ülkenin gücü ve imkanları bu çark içinde heba olup gitmektedir. İdarecilerin kendi ideolojlerini kabul ettirme çabaları, karşı ideolojileri devlete hakim olma mücade­le­sine sokmuş­tur. Bir çok siyasi parti, bir hizmet yarışı ortaya koyma yerine temsil ettiği ideolo­jiyi hakim kılma ve yandaş­la­rını devlet imkanlarından yarar­landırma yarışına girmiş gö­rünmektedir. Böyle bir or­tamda sonu alınmaz çatış­ma­ların ol­ması kaçınılmaz­dır.

46. Bu ortamı doğuran hu­kuki ve sosyal sebepler ortadan kaldırıl­mazsa sonuç alına­maz. Nitekim 12 Eylül 1980’den sonra siyasi parti sayısını azaltma gay­reti ba­şarısızlıkla sonuçlanmıştır. Artık %20 ler civarında oy alan partiler Türkiye’nin en büyük partileri olarak hü­kü­met kurmaktadırlar.

İdeolojik davranışlara son verilecek olsa partiler kendi ideolojilerini hakim kılmaktan vazgeçerek ülke kalkınması için hizmet yarışına gir­mek zorunda kalırlar.

47. Türkiye’de en büyük ça­tışma, İslam dinine karşı ya­şanmaktadır. Bu durumda dine dayalı parti konusu özel bir önem taşır. Şimdi o konuya girelim:

 

 

A- Dine Dayalı Parti

48. İslâmî parti olmaz ama müslümanların partisi olabilir. İkisi arasında fark vardır. İslam bir dindir. Bu dinin he­defi kişilerdir. O, dünyalık elde etmenin aracı olarak kullanılamaz. Dini tebliğ ile görevli pey­gamberlerin or­tak sözü şudur:

“Ben sizden buna bir ücret istemem, benim ücretim sa­dece varlıkların sahibi olan Allaha aittir.” (Şuarâ 26/180)

49. Dine karşı çıkanlar, din tebliği ile iktidar mücadelesini birbirine karıştırmışlardır. Hz. Musa ile devrin en büyük kralların­dan olan Firavun arasında geçen şu ko­nuşma bu açıdan önemlidir.

“Musa dedi ki, “Bak, Firavun! Ben âlemlerin Rabbinin bir elçisiyim.

Bana düşen, Allah’a karşı gerçek dışı bir şey söyle­memektir. Size Rabbinizden bir mucize getirdim, İsrailoğullarını benimle be­raber gönder.” (Araf 7/104-105)

Firavun dedi ki: “Alemlerin Rabbi de neyin nesi oluyor?”

Dedi ki, kesin olarak ina­nacaksanız, o göklerin, yerin ve ikisinin arasındaki her şeyin Rabbidir.”

(Firavun) Çevresinde bulunanlara dedi ki, “İşitmiyor musunuz?”

Musa devam etti: “O sizin de Rabbiniz, önceki ataları­nızın da Rabbidir.”

Firavun dedi ki, “Size gön­derilen elçi­niz gerçekten de­lidir.”

Musa dedi ki: “Eğer aklınızı kullanabi­lirseniz o, doğunun, batının ve bu ikisinin ara­sında olanların Rabbidir.”

Firavun dedi ki: “Hele ben­den başka­sını tanrı edin, and olsun seni zindanlık­lardan biri yaparım.”

“Ya sana apaçık bir şey getirmiş ol­sam da mı?” dedi.

“Haydi getir bakalım; eğer doğrulardan biri isen.” dedi.

Hemen değneğini attı, bir de ne gör­sün apaçık bir ej­derha!

Elini çıkardı, o da bakanlar için bem­beyaz oluverdi.

(Firavun,) çevresinde bu­lunan ileri gelenlere dedi ki: “Bu gerçekten bilgin bir bü­yücü.

İstiyor ki büyüsüyle sizi toprağı­nızdan çıkarsın. Ne emredersiniz?

Dediler ki, “Onu ve karde­şini alıkoy, şehirlere topla­yıcılar gönder.

Sana bütün bilgin büyücü­leri getirsin­ler.” (Şuarâ 26/18-37)

Burada Hz. Musa: “İsrailoğullarını benimle be­raber gönder.” dediği halde Firavun, tam aksine onun ik­tidarı ele geçirmek istediğini iddia ederek milli duyguları istismar etmiştir. Firavun’un sö­zünü tekrar edelim:

“O İstiyor ki büyüsüyle sizi toprağı­nızdan çıkarsın.”

Halbuki, Hz. Musa İsrailoğullarını alıp gitmek is­tiyor. Firavun Hz. Musa’nın ne dediğini iyi anlıyor ama sanki onun gerçek niyetini sezmiş gibi davranarak de­magoji yapıyor ve kendini değil de halkını düşündüğünü söylemeye çalışıyor. Çünkü doğruyu söylemek işine gelmiyor.

50. Bu sebeple İslamı, iktidara gelmenin bir vasıtası olarak kullanmak yanlıştır. O zaman yetkili makamda bulunanlar İslama duygusal yaklaşırlar. Zira hiç kimse elindeki im­kan­ları kaybetmek istemez. Ayrıca bu davranış iktidar hırsıyla yanıp tutuşanları da harekete geçirir. Sonunda kimileri ikti­darı elden kaçır­mamak için dine karşı çı­kar­ken, kimileri de iktidara ge­lebilmek için dini kullanırlar. Her ikisi de dini, gereği gibi düşünmeye ve bir etki al­tında kalmadan o konuda karar vermeye engel olur.

51. İslamın partisi olmaz ama müslüman­ların bir veya bir­den çok partisi olabilir. Bunlar programlarını ortaya koyar, gerekli bilgi birikimi ve tecrübeye sahip oldukla­rını gösterir ve iktidar mücade­lesine katı­lır­lar. İktidara gelir­lerse din adına değil, kendi adlarına yönetirler. İyi yöne­tirlerse sevabı kendilerine, kötü yönetirlerse ve­bali yine kendilerine olur. Çünkü İslamda yanlış ol­maz ama müslümanda olabilir.

52. Din hürriyeti önemlidir. İnanç bir kalp işi olduğu için inanç hürriyetini tanımak veya tanımamak fazla bir anlam taşımaz. Ama din hürriyeti çok önemlidir. Din de­yince, o dinin bütün emir ve yasakları anlaşılır. Bunun daha açık ifadesi, inan­dığı gibi yaşama hürriyetidir.

İslam, insana inandığı gibi yaşama imkanı sağlar ve inançlara baskı ve haka­reti yasaklar. Osmanlının, mey­hane aç­mayı ve domuz ye­tiştirmeyi müslüman kesime yasaklayıp gayrimüslimlere ser­best bırakması bu yüz­dendir.

Bu anlayış, İspanya’dan kaçan ya­hudilere kucak aç­mamıza ve on­lara tarih­lerinin en mutlu dönemini yaşat­mamıza sebep olmuştur. Yahudiler bunun hatı­rasına 500. Yıl Vakfı’nı kurmuşlardır.

53. Ama artık eski hoşgörü ortamı yok­tur. Çünkü etkili mevkilerde bulunan ateistler ve dine uzak kimseler, hoş­görülü olama­maktadırlar. Bunlar, çeşitli sebeplerle müslüman görünme ih­tiyacı da duy­dukları için problem karmaşık hale gelmektedir. 1946’dan beri kurulan siyasi partiler, daha çok oy alabilmek için halkın dinî duygularına hita­betme konu­sunda adeta ya­rışmışlardır. Bunların içinde samimi olanlar olduğu gibi dinî duyguları istismar edenler de olmuştur.

Anayasanın 24. madde­sine göre “Kimse .. her ne suretle olursa olsun, dini veya din duygularını yahut dince kutsal sayılan şeyleri istismar edemez ve kö­tüya kullanamaz.”

Din istismarının adı ikiyüz­lülük ve mü­nafıklıktır. İkiyüzlü ile gerçek dindarı ayır­mak zordur. Hele insanlara dinleri konu­sunda problem çıkarı­lırsa ikiyüzlüler için bulunmaz bir fırsat doğar. Bu defa ger­çek dindarlar din istismarcılğı ile suçlanırlar. Bu da her şeyi alt üst eder. Türkiye’de yaşanan budur. Bir de her türlü dinî görün­tüye, laiklik adına karşı çı­kan, dinî eğitime darbe vurup in­sanları dinlerinden uzaklaş­tırmayı çağdaşlık sa­yanla­rın, kendilerine duyulan tepki­leri azaltmak için zaman za­man çıkıp dine saygılı olduk­larını, fakat din istismarına karşı olduklarını söylemeleri yok mu, İşte bu tavır, daha büyük tepki toplamakta ve dindarlara, alaya alındıkları duygu­sunu vermektedir.

İkiyüzlüler Hz. Peygambere de sıkıntı çek­tirmişlerdi. Kur’an’da bu ko­nuda bir çok uyarı vardır. Allah Teâlâ şöyle buyurur:

Sana “Başüstüne” derler, ama senin yanından uzak­laşınca, içlerinden bir ta­kımı, geceleyin se­nin dediklerin­den baş­kasını ortaya koyar. Allah da onların gece yaptık­larını yazar. Artık on­lardan yüz çevir. Allah’a dayan. Koruyucu ola­rak Allah ye­ter”. (Nisa 4/81)

54. Din evrensel ve zamanüs­tüdür. Yani dinin zamana ve mekana bağlı ol­mayan de­ğişmez kuralları vardır. Devlet politika­ları ve kanun­lar ise zamana, me­kâna ve ihtiyaçlara göre değişir. Bir devlet, eğer din ve vicdan hürriyetini tanırsa ka­nunla­rını ve politikalarını ona göre dü­zen­ler. Çünkü dine yapılacak müdahaleyi hiç bir dindar kabul edemez.

Meselâ, Nur Suresi’nin 31. ayeti, müslüman kadınların başlarını örtmele­rini emre­der. Bu emir, ilk günden beri tartışmasız uy­gulanmıştır. Bugün, hem Türkiye’de hem de diğer İslam ülke­le­rinde müslüman kadınlar başlarını örter­ler. Tutulur kimi yerlerde kadınla­rın baş­la­rını örtmesini yasak­lanırsa bütün müs­lümanla­rın tepkisi alınır. Kur’an var ol­dukça bu tepki sona ermez.

Bu tepki olduğu sürece onu istismar edenler de olur. Bir parti başörtüsünü savu­nur, diğeri karşı çıkar. Buna ateistle­rin ve İslama uzak kimselerin, dini vicdan­lara sıkıştırma gayretleri de ek­lenince lâik­lik dinsizlik olarak uygulama alanı bulur. Artık akıl değil, duygular öne çı­kar. Bu durumda partilere oy verenler de duygu­larıyla ha­reket ederler. Partilerin ülke kal­kınması, birlik ve beraber­lik için ne yapa­cağı onları çok ilgilendirmez. Partilerden birine oy veren için önemli olan dininin emrini yerine ge­tirme imkanını elde etmek, diğeri için önemli olan da buna mani ol­maktır. Böylece her iki parti de tepki oy­larıyla parlamentoya girer ve siya­sal dengeleri bozarlar. Dürüst politikacılar ise ya si­linip gitme pahasına dürüst­lüğe de­vam ederler, ya da menfaatlerini düşüne­rek poli­tikalarını değiştirme zorunlu­luğu hissederler.

55. Halbuki bizim devlet gele­neğimize uygun olarak dev­let dine karışmasa, dinî duy­guları istismar mümkün ol­maz. Böylece kendi elimizle kendimizi tehlikeye atmamış oluruz. O zaman dürüst poli­ti­kacıların işi kolaylaşır, si­yasi parti sayısı kendiliğin­den ikiye ya da üçe düşer. Çünkü istismar edilecek bir şey kalma­yınca ciddi politi­kalar üretmek gerekir. Bu da zor iştir. Bilgi birikimine, alt yapıya ve yeterli donanıma sahip olmayı gerektirir. Ama istismar kolaydır. Kim daha çok bağırır ve daha çok ya­lan söylerse daha çok taraf­tar bulabilir.

 

 

B- İran Ben­zeri İslam Cumhuriyeti

56. İslam dini ruhban sınıfını kabul etmez. Allah önünde insanların hepsi eşittir. Bunun tek istisnası Şiilikte vardır. Bu mezhep devlet başkanının kim olacağı hususunda çıkan ihtilaftan doğmuştur. Onlara göre imam, yani devlet baş­kanı Hz. Peygamber tarafın­dan tayin edilmiş olmalı ve bütün günahlardan arındı­rılmış bulunmalıdır. Şiiler bu şahsın Hz. Ali ol­duğu konu­sunda ittifak etmişlerdir. Yani onlara göre devlet başkan­lığı siyasi bir makam değil, dinî bir makamdır. Şimdi on­ların imamlık, yani devlet başkanlığı konusundaki bazı görüşlerine bakalım:

“İmamlık ancak Allah’tan nass ile, ya­hut o imamdan önceki imamın onun ima­me­tini beyaniyle tahakkuk eder. İnsanların seçmesiyle, iste­mesiyle ol­maz. İnsanlar di­lediklerini imam olarak ta­yin, yahud dilediklerini azil hak­kına sahip değillerdir.[17]“

Şiilerin, imamın özellikleri ile ilgili inanç­ları şöyledir:

“İmamın da peygamber gibi içte, dışta, görünürde, gizlilikte, bütün kötü ve pis şeylerden, doğumundan vefatına dek masun oldu­ğuna inanıyoruz. İmam, ima­metten önce, sonra, soy boy şerefi ba­kımından en yüce ve temiz kişi olup her türlü kötülükten, suçtan, yanılma­dan, yanlış iş görmeden, unutmadan ve her türlü aşağılık şeylerden masun­dur[18].”

İran’daki Şiiler, imamın sıfatları ve bilgisi konusundaki inançlarını şöyle ifade eder­ler:

“İmamın peygamber gibi, yiğitlik, ke­rem, temizlik, ger­çeklik, adalet, tedbir, hikmet ve bütün üstünlükler ve iyi huylar bakımından halkın en seçkini olması ge­rekir ve buna inanmaktayız…

İmamın ilahî hükümlere, ilahî maarife, bütün bilgilere sahip olması, peygamber, yahud kendisinden önceki İmam vasıtasıy­ladır. Yepyeni bir şey hakkında da imam, Allahu Talâ’nın ona ih­san ettiği kudsi kuvvetle, il­ham yoluyla gereği gibi hük­meder, o şeyi künhüyle an­lar, bilir. Bir şeye yönelirse, onu bilmek dilerse, o şey hakkında, ancak gerçeği bilir, yanılmaz, şüpheye düşmez, bu hususta aklî delil­lere, ya­hut belletenlerin belletmesine ihti­yacı yoktur. Bilgisi iktiza edince daha da derinleşir. Daha da ziyadeleşir…”

“… İmamlardan hiçbiri bir muallime git­memiş, bir mü­rebbiden bir şey öğren­me­miştir … Hiç biri bir hocadan ders gör­memiş, hiç biri bir mektebe, bir medre­seye gitmemiştir. Böyle olduğu halde kendilerine bir şey so­rulunca ona derhal en doğru cevabı vermedeler. Dillerine bilmiyorum sözü gelmediği gibi. cevap vermek için dü­şünmeleri yahut cevabı bir müddet sonraya tehir etme­leri de vaki değildir…[19]“

 

 

1- İmamlara İtaat

Şiilerin imamlara itaat ko­nusunda inançları şöyledir:

“Onların buyrukları Allah’ın buyrukla­rıdır. Yasakları O’nun yasaklarıdır. Onlara itaat Allah’a itaattır. Onlara isyan, Allah’a isyandır. Onları seven Allah’ı se­ver. Onlara düşman olan Allah’a da düş­man olur. Onların emirlerini reddetmek caiz değildir.[20]”

57. Ehl-i sünnetin bunları kabul etmesi mümkün değildir. Türkiye’de yaygın olan İslam anlayışı budur. Ehl-i sünnete göre devlet başkanlığı siyasi bir makamdır. Onun için bu konuda bir ayet ya da ha­dis yoktur. Yukarıda onların imamlar için söylediklerinin çoğunu biz peygamberler için dahi söyleyemeyiz.

Kur’an’a göre “Hz. Muhammed sadece bir re­suldür.” (Al-i İmrân 3/144) Arapça’da bir sözü ve elçiliği yüklenen ki­şiye resul denir[21]. Yani resul, işe kendini karış­tırmadan birinin sözünü bir başka­sına ulaş­tırmakla gö­revli kişidir[22]. Dinî te­rim ola­rak da Allah’ın, kendi hüküm­lerini halka ulaştır­mak üzere görevlendirdiği in­sana resul denir[23]. Bunun Türkçe karşı­lığı elçi’dir.

Allah Teâlâ elçilerinin gö­revini üç şe­kilde belir­lemiştir:

Elçinin birinci görevi emri tebliğdir. Allah Teâlâ şöyle buyurur:

“Elçilere apaçık tebliğ­den başka ne düşer?” (Nahl 16/35)

“Ey Elçi! Rabbinden sana indirileni tebliğ et, eğer bunu yapmazsan O’nun elçili­ğini yapmamış olursun” (Maide 5/67)

Elçinin ikinci görevi emri açıklamadır. Ayette şöyle buyu­rulur:

“Biz ne elçi gönderdiysek sadece kendi halkı­nın diliyle gönderdik ki, onlara açık açık an­latsın.” (İbrahim 14/4)

Allah’ın Elçisinin üçüncü görevi müjdeleme ve uyar­madır. Bu konuda şöyle bu­yurulur:

“Biz seni bütün insanlara sadece bir müjdeci ve bir uyarıcı olarak göndermi­şiz­dir.” (Sebe 34/28)

Elçi baskı yapamaz. İnsanlara tam bir inanç hürri­yeti tanıyan Allah şöyle bu­yu­ruyor:

“Sen öğüt ver! Esasen sen sadece bir öğütçü­sün.

Sen onların tepesine diki­lecek değil­sin.” (⁄aşiye 88/21-22)

Allah’ın elçileri mucize gösterirler. Mucize, onlara olağanüstü bir kişilik ver­mek için değil, Allah’ın elçisi ol­duk­larını belgelemek içindir.

İtibarlı bir kişi, günün bi­rinde kalkıp ben Amerika’nın Ankara Büyükelçisi ol­dum dese, Türk Devleti Amerikan hükümetinin onu elçi olarak görevlendirdiğine dair belge ister. İşte mucize de Allah’ın elçisi­nin görevlendirme bel­gesidir. İnsanların böyle bir belge düzenleme imkanı ol­ma­dığı için adına mucize denmiştir.

Hz. Muhammed tıpkı bizim gibi bir in­sandır. Bizden farkı, Allah’ın Elçisi olmasıdır. Kur’an’da şöyle buyuruluyor:

“De ki, ben de tıpkı sizin gibi bir in­sanım. Bana, sizin tanrınızın bir tek tanrı olduğu vahyediliyor. Artık kim Rabbine kavuşmayı umu­yorsa hemen iyi bir iş yapsın ve Rabbine ibadette kimseyi ortak etmesin.” (Kehf 18/110)

58. İşte bir tarafta imamlarını kutsal bir ki­şiliğe büründüren şiilik, diğer tarafta Hz. pey­gamberi bile herkes gibi bir in­san sayan ehl-i sünnet inancı. Biri devlet başkanlı­ğını dinî bir makam sa­yarken di­ğeri siyasi bir makam saymak­tadır. Üstelik sünniler devletlerini, İslam adıyla değil, Abbâsî, Selçuklu ve Osmanlı gibi adlarla kur­muş­lardır. Dört halife döne­minde devlete ad bile kon­mamıştır. Bunlar boşuna değildir. Arada bu kadar fark varken şiiler ile ehl-i sün­neti aynı saymak kabul edilemez bir hata olur. Türkiye’de İran benzeri bir İslam Cumhuriyeti kurulacağını id­dia edenler esasen bu farkı yeterince bil­meyenlerdir.

 

 

 

7- ORDU-MİLLET KAYNAŞMASI

59. Ordusuz millet ve milletsiz ordu düşü­nülemez. Bunlar et ve kemik gibi birbirine muh­taçtır. Et ile kemik arasına yabancı madde girerse vücutta dayanılmaz ağrılar olur. Ordu ile millet arasına yabancı un­surların girmesi de aynıdır. Yabancı un­sur­lardan kastedilen ikiyüzlü­lerdir. Bunların ne orduya ne millete faydası olur. Bunlardan kimileri ordunun, kimileri de milletin yanında yer almış gözükerek bir tarafı diğerin­den koparmaya çalışırlar.

Ordu mensuplarıyla ilim adamları ger­çekleri kolay kabul eden bir yapıya sa­hip­tirler. Çünkü her iki meslek de yalan­dan, dolandan uzaktır. Ama bunlar kim­seyi kandırmadıkları için başkala­rının da kendilerini kandıra­mayacaklarını sanırlar. Kandırıldıklarını anladıkları zaman da iş işten geçmiş olur.

İkiyüzlüler, bulanık suda balık avla­maktan hoşlandık­ları için ortalığı karıştır­makta üstlerine yoktur. Halkı, bun­ların samimi olmadıklarına inandırmak zordur. Bu se­beple onlara karşı mücadele yu­muşak, dikkatli ve sürekli olmalı ve onları cesaretlen­direcek, istismarlarına fırsat verecek bir uygulama içine girilmemelidir. Bu bakımdan devlet sorumluluğu ile ha­re­ket etmeli ve bunların ordu millet kay­naşmasının önüne geçmeleri engellenme­lidir.

60. İkiyüzlüler ordu mensupla­rının iyi niyetini istismar için ellerinden gelen her şeyi yaparlar. Bunlar bir kısım ilim adamlarını yanla­rına al­makta da zorluk çekmezler. Böylece durup dururken ül­kede büyük sancılara sebep olabilirler.

Kur’an-ı Kerim’de ikiyüzlü­ler ile ilgili bir çok uyarı var­dır. Onlardan biri şöyledir:

Ey İnananlar! Sizden ol­mayanı sırdaş edinmeyin, onlar sizi şaşırtmaktan geri durmazlar. Size sıkıntı veren şeyden hoşlanırlar. Onların öfkesi ağızlarından taşmak­tadır, içlerinin gizlediği ise daha büyüktür. Eğer aklınızı kullanırsanız on­larla ilgili ipuçlarını açık açık ortaya koy­muşuzdur.

İşte siz, öylesiniz ki, tutar onları se­versiniz, ama onlar sizi sevmezler. Siz bu Kitabın (Kur’an’ın) tamamına da inanırsınız. Onlar sizinle karşılaşınca “İnandık” derler. Meydanı boş bulunca da, size olan öf­kelerinden tırnak­larını yerler. De ki: “Öfkenizden çatlayın”. Allah o göğüslerin ne taşıdığını bi­lir.

Sizde bir iyilik görülse bu onları tasa­landırır. Başınıza bir kötülük gelse ona da se­vinirler. Eğer sabırlı olur ve koru­nursanız onların kurduk­ları düzen size bir zarar vermez. Çünkü onlar ne yapsalar Allah, onu çepe­çevre kuşatır.” (Al-i İmran 3/118-120)

İnsanlar, tarih boyunca en büyük sı­kıntıyı ikiyüzlülerden çekmişlerdir. Onlara münafık denir. Bunlar, inanmadıkları halde inanmış gözükürler. Bunların bir kısmı dürüst davrananları hayran bıraka­cak bir çizgi çizebilir. Nitekim onların içinde Hz. Muhammed’i bile hayran bı­rakanları ol­muştur. Ayette şöyle buyurulur:

“Onları gördüğün zaman dış görünüş­leri seni imrendi­rir. Konuşurlarsa, konuş­ma­larına kulak verirsin. Tıpkı, dayalı kof kütükler gibidirler; her çığlığı kendi aleyh­lerine sayarlar. İşte düşman on­lardır. Onlardan sakın. Allah onların canlarını alsın. Nasıl da saptırılıyorlar. (Münafikûn 63/4)

61. Ordu ile milleti birbirinden soğutmak ve arayı açmak isteyenlerin işlerini kolay­laş­tıran bir husus vardır ki, onu gözden geçirmek gerekir. Ordu mensuplarının kışlaları ayrı, lojmanları ayrı, kantin­leri ayrı, eğlenme ve din­lenme yerleri ayrıdır. Erkek vatandaşlar, sadece ömür­lerinin bir döneminde er veya yedeksubay olarak ordu mensuplarıyla yüzyüze gelirler. Orada da konum ge­reği, ilişkiler askeri disiplin içinde olur. Bu tarz, askeri perso­neli bazı dış etkilerden koruyor gibi gö­zükse de halk ile araya mesafe sok­makta ve kaynaşmayı önle­mekte­dir.

Ordu, bu halkın ordusudur. Bu sebeple halkın ordusuyla kaynaşması, karşılıklı destek ve güvenin artarak devam et­mesi açısından çok önem­lidir. Bu sayede, araya aracı­lar girmeden ordu hal­kını, halk da ordusunu yakından tanıma fırsatı bulacaktır.

Belli bir olgunluğa eriş­memiş kişiler ordu mensubu olamaz­lar. Büyük bir tarihi geçmişi ve kökleşmiş gele­neği olan Türk ordusunun bu ko­nuda gelişmiş ve yerleş­miş ölçüleri var­dır. Halkla bi­rebir ilişkiye girildiği zaman, askeri personeli bazı dış etki­lerden ko­ruma düşüncesiyle halktan uzak tutmanın aşırı bir hassasiyet olduğu görü­lecektir.

Şunu da unutmamak ge­rekir ki, bun­dan zarar göre­cek olan iki yüzlüler ve onla­rın uzantıları, ordu-millet kaynaşmasını engellemek için ellerinden ne gelirse ya­pacaklardır. Çünkü bu, onla­rın oyunlarını bozacak, araya giremeyecekler ve mil­leti ordusundan ayırma umutlarını kaybedeceklerdir. İşte asıl o zaman ordu-millet olduğumuz bütün açıklığı ile ortaya çıkacaktır. Çağımızdaki şavaşların hattı müdafaayı değil, sathı mü­dafaayı gerekli kıldığı, o sathın da bütün vatan olduğu gerçeği, fiilen de bunu zo­runlu kılmakta­dır. O zaman düşmanların ülkemiz üze­rinde planlar yapma imkan­ları da ellerinden alınmış olacaktır. Bunun ne ka­dar faydalı olduğu terörle müca­delede zaten görülmüştür.

Bir başka konu da şudur: Kimi siyaset adamları ve bazı basın organları derin devlet, çeteler vs. gibi üstü kapalı ve iğ­neleyici sözlerle kendi başarısızlıklarını veya halk tarafından kabul gör­meyecek tekliflerini orduya mal etme gibi bir kur­nazlık içine girerek menfaatlerini koruma uğruna bu ayrılığı körükleyebilmektedir­ler. Ordu millet-kaynaşması ideal boyutta devam ettiği taktirde bu gibilerin kurnaz­lık­ları da kursaklarında kalacak ve kendi başarısızlıklarını örtmek için üstü kapalı da olsa orduyu kullanamaya­caklardır.