ELMALILI HAMDİ YAZIR TEFSİRİ: “7A’raf/32-“De ki: Allah’ın kulları için çıkardığı zineti ve rızık türünden temiz ve lezzetli şeylerikim haram kılmış? AÇIKLAMA: Bu âyet yenecek ve giyilecek ve çeşitli süs eşyalarında aslolanın mubahlık olduğuna delildir. İbnü Abbas ve birçok tefsir bilgini zineti, giyilecek şeyler ile tefsir etmişlerdir. Fakat diğer bir görüşe göre israf olmamak üzere çeşitli zinetlerin hepsini içine almaktadır ki, zahiri de budur. Zinet eşyalarının her çeşidi, zinet deyimi altında dahildir. Çünkü hepsi zinettir.

DİYANET TEFSİRİ: 7/32. “Eşyada asıl olan mubah olmasıdır”. Buna göre ölçüsüz dindarlık duygusu, şahsî tercihler, ortalıkta görülen kötülüklerle mücadele arzusu gibi -iyi niyetli de olsa- kişisel hassasiyetlerin etkisiyle dinin izin verdiği alan içinde kalan tutum ve davranışları, yiyecek, içecek, giyecek gibi nesneleri ha­ram, sakıncalı ve günah olarak nitelendirmek bu âyetin hükmüne aykırı ve yanlış­tır.”

SÜLEYMAN ATEŞ: “Bugün erkekler tarafından kullanılan, yalnız nişan yüzüğü ve halkasıdır. Ve bu halka altından yapıldığı için bunun şer’î durumunu tâyin etmek isterim:

“Âciz yazara göre altından yapılan nişan halkasının kullanılması, aşa­ğıdaki sebepler ve deliller dolayısıyla mubahtır:

1) Altın yüzük kullanmanın hem haram, hem de helâl olduğunu ifade eden ve ikisi de Berâ ibn Âzib(r.a.)’e varan iki sahîh rivayet vardır. Şu var ki haram olduğunu ifâde eden rivayet daha kuvvetlidir ve bunu tutanlar daha çoktur. Fakat aşağıdaki sebeplerin eklenmesiyle nişan halkası hakkında Berâ Hazretlerinin, altın yüzüğün helâl olduğunu ifâde eden Hadîsi tercih edilebilir.

2) İmam Muhammed, övünme kasdedilmeyerek altın ve gümüş kablar ile süslenme caizdir, bunda Allah’ın ni’metlerini gösterme vardır diyor. Nişan yüzüğü de övünme için değil, teberrük için ve bir hâtıra olarak takılmaktadır. İmâm Şâfı’î de altın kullanma hakkındaki nehyi, eski görüşünde dahi olsa tenzîhen mekruh mânâsına almıştır.

3) Fakihler, erkeklerin, esas itibariyle gümüş yüzük kullanmalarını bile bir zaruret ve bir lüzum üzerine mübâh, bunun dışında ahmaklık eseri görüyorlar. Nişan yüzükleri kullanmada örfe dayanan bir zaruret olduğu ise muhakkaktır.

4) Altın kullanmanın yasak olmasındaki asıl şer’î gaye, bunun israf ve övünme vesilesi olması idi. Zamanımızda altın madeninin bolluğu sebebiyle bir halkanın satın alma ve ekonomik değeri israf sayılabilecek bir halde değildir. Bundan dolayı da nişan halkaları övünme vesîlesi olmaktan çıkmıştır. O, sırf teberrük vesilesidir. İki evli, nişan yüzükleriyle tarihî hayatlarının iftihar edecekleri başlangıcını hatırlarlar. Nikâhtaki şer’î gaye düşünülürse yeni bir aile yuvası kurmanın bir iftihar nişanı olduğu için bununla belki de sevâb alırlar.“[24]

5) Sünnette ipek elbise giymenin ve altın yüzük takmanın erkeklere yasaklanmasının, o zamanki ekonomik darlıktan ileri geldiğini, peygamberin torunu Ca’fer-i Sâdık açıklamıştır. Süfyan-i Sevrî, üstten ipek, alttan sof giyen İmâm Cafer’i güzel giysiler içinde görünce hayretini gizleyememiş:

– Ey Allah Elçisinin oğlu, bu, ne senin, ne de atalarının elbisesi değildir, demiştir. Ca’fer ona:

– Ey Sevr’im, o zaman darlık zamanı idi. Şimdi genişlik zamanıdır, her şey boldur, demiş, sonra cübbesinin altına giydiği sofu göstererek:

– İşte Allah için giydiğimiz elbise budur. Bu üstteki de sizin için giydiğimiz elbisedir. Allah için olanı gizledik, sizin için olanı gösterdik, demiştir[25].

İmam Cafer’in bu sözü, erkeğin ipek giymesinin ve altın takmasının yasaklanmasının, yoksulluk ve darlıktan ileri geldiğini, herkesin ipek giyme ve altın yüzük takma imkânının doğduğu bolluk zamanında bunları giymekte bir sakınca olmadığını gösterir. Eğer bunlar kesinlikle yasak olsaydı, Kurân-ı Kerîm’de haram kılınırdı. Halbuki Kur’ân’da cennet ehlinin parlak ipek elbiseler giyeceği, altın bilezikler takacağı özendirici bir üslûpla belirtilir. Meselâ Kehf Sûresi 31’nci âyete bakınız.

Hz. Peygamber(s.a.v.)’in, giydiği ipek elbiseyi çıkarıp attığı: “Bu, koru­nanlara yaraşmaz” dediği[26] rivayeti yanında; Dûmetu’l-Cendel emîri Ukay-dir’in, kendisine hediye olarak gönderdiği altın işlemeli, saf ipek elbiseyi giydiği; imrenerek elbiseye ellerini süren sahabîlerine: “Siz buna imreniyor musunuz? Andolsun cennette, Sa’d’ın mendilleri bundan daha güzeldir!” dediği[27] de rivayet edilmektedir. Başka bir rivayette de; Hz. Ömer Şam’da bir kasaba olan Câbiye’de müslümanlara hitaben: “Peygamber (s.a.v.) ipek giymekten menetti. Ancak iki, üç, dört parmak yeri kadar ipek giyilmesine müsaade etti” demiştir[28]… rivayetlerden anlaşılıyor ki ipek giymek dahi kesin haram değil, ancak mekruhtur. Kesin haram olduğunu anlatan rivayetlere zaman içinde katı ifâdelerin karıştığı anlaşılmaktadır. Zaten böyle çelişkili âhâd haberleriyle kesin hürmet sabit olmaz. Kesin haram, Allah’ın Kitabı ve Peygamber’in de sağlamlığında asla şüphe bulunmayan sözleriyle sabit olur. Şayet ipek giymek, kesin haram olsaydı içlerinde Enes, Ebû Hüreyre, Berâ’ ibn Âzib gibi âlim insanların bulunduğu yirmiden fazla sahâbî, Paygamber’in torunları olan Alî Zeynelâbidîn ve Ca’fer-i Sâdık hazz elbise giyerler miydi? Gerçi hazz, sâf ipek değil, yünle ipek karışımından yapılmış kumaştır ama o kadar fark etmez.

Konuyu böyle genişletmemin sebebi, işin içyüzünü ortaya çıkarmak ve İslâm’ın Allah’ın ni’metlerini insanlara yasaklamadığını, insanların yollarını daraltmadığını anlatmak içindir. Şunu da vurgulamak isterim ki ipek elbise erkekler için haram olmasa da mekruhtur. Zamanın normal giyimiyle yetinmek elbette daha uygundur.” (Süleyman Ateş, Kur’an Ansiklopedisi, Zeheb Maddesi)